PATIENT EMPOWERMENT
"“Lekarz jest partnerem pacjenta.
Pacjent prawidłowo poinformowany
nie będzie podważał waszej diagnozy.”
- Ks. Jan Kaczkowski do studentów WUM-u.
Zdaniem Zsuzsanny Jakab, dyrektor regionalnej na Europę z World Health Organization, rola pacjenta w nowoczesnym modelu ochrony zdrowia znacznie wzrosła. Pacjent jest ekspertem, za którym stoją cenne doświadczenia terapeutyczne i jego aktywność
w procesie decyzyjnym to konieczność.
W Danii, Szwajcarii czy Wielkiej Brytanii propagowany jest w ochronie zdrowia i wspierany przez WHO empowerment patient. Za tym hasłem kryje się fundamentalna zmiana w relacjach lekarza i pacjenta, której konsekwencją jest upoważnienie chorego do uczestniczenia
w procesie decyzyjnym, dotyczącym terapii – zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych. Patient Empowerment, czyli aktywizacja i wzmocnienie roli pacjentów, ściśle wiąże się ze zbudowaniem wsparcia edukacyjno-informacyjnego dla pacjentów na temat ich praw, dostępnych terapii i procesów leczenia. Aby można było mówić
o wprowadzeniu ideologii aktywizacji pacjentów w życie, profesjonaliści zdrowotni muszą stać się także profesjonalistami w zakresie komunikacji interpersonalnej, a pacjenci powinni umiejętnie podejmować interakcję z systemem i jego przedstawicielami.
Idei Patient Empowerment sprzyja propagowany na świecie partnerski model komunikacji lekarza i pacjenta, ułatwiający chorym zaangażowanie w procesy terapeutyczne i profilaktyczne. Relacja partnerska prawidłowo funkcjonuje gdy pacjent ma określoną kulturę medyczną, a lekarz zna mechanizm skutecznej komunikacji interpersonalnej.
LEKARZ-LIDER
"Patients are active people. They can,
if supported according to their individual capabilities,
make a difference to their health and well-being,
as well as to the sustainability of healthcare systems."
- Vytenis Andriukaitis, Commissioner for Health
Przywództwo to sztuka przekonywania innych do osiągnięcia wspólnego celu, a tym u lekarza i pacjenta jest skuteczna terapia
i poprawa stanu zdrowia chorego. Osobowość lekarza jest jednym
z kluczowych aspektów, które kształtują jakość komunikacji z pacjentem. Zdrowie jest projektem, którego managerem jest pacjent, grupę wsparcia tworzą jego rodzina i przyjaciele, zespół pielęgniarski. Przywódcą jest lekarz.
W modelu partnerskiej relacji między lekarzem a pacjentem przywództwo jest umiejętnością, która wymaga wyjątkowej uważności. Doskonały lider wie, kiedy ma kierować podopiecznym, idąc na czele grupy, kiedy ma zająć pozycję wspierającą, a kiedy może się wycofać i pozwolić przewodzić innym.
Skuteczni liderzy wiedzą, że najpierw muszą dotknąć ludzkich serc, zanim poproszą o dłoń. Takie jest prawo więzi. Podstawowa zasada skutecznej komunikacji mówi, że aby zmotywować ludzi do działania, trzeba poruszyć ich emocje. Generał Norman Schwarzkopf, dowodzący w czasie I wojny w Zatoce Perskiej, widział w swoim życiu wielu kompetentnych przywódców, którzy stali przed plutonem
i dostrzegali tylko pluton. Jego zdaniem wielcy przywódcy w takiej sytuacji mają przed sobą nie pluton, a 44 osoby, z których każda ma jakieś ambicje i plany. Każda chce żyć. Zatem, wspomniane prawo więzi kształtuje wyjątkowych liderów. Jak to przenieść na sytuację zapracowanego doktora? Statystycznie na lekarza rodzinnego
w Polsce przypada 1,7 tysiąca pacjentów. To spora dywizja, którą trzeba przeprowadzić przez walkę z chorobą. By móc w tej dużej liczbie dostrzec jednostki, należy umiejętnie wykorzystywać czas przeznaczony na każdego pacjenta i korzystać ze wskazówek dotyczących skutecznej komunikacji.